Broeders en zusters,
Afgelopen zondag hebben de Nederlandse bisschoppen, in nauwe samenwerking met
de KRO-NCRV, een landelijke gebedsestafette georganiseerd. Het begon met een
Eucharistie waarin kardinaal Eijk de celebrant was en de dag werd afgerond met
een avondgebed in onze Sint Jan. Eucharistie en avondgebed waren te zien op NPO
2. Tijdens de korte overweging in het avondgebed heb ik gewezen op het grote
vertrouwen dat Maria in haar Zoon heeft. Tijdens de bruiloft van Kana, in het
Johannesevangelie het begin van het openbaar leven van Jezus, zegt de moeder
van de Heer tot de bedienden, wijzend op Christus, “Doet maar wat Hij u zeggen
zal.”
Onderwijs van Jezus
Tot op de dag van vandaag wijst Maria naar Christus en worden ook wij
opgeroepen om te doen wat de Heer van ons vraagt. Wat kan het onderwijs van
Jezus ons in deze lastige crisistijd leren? In mijn beleving minstens drie
dingen. Allereerst een diep vertrouwen op God. Vervolgens de oproep om mensen
van gebed te blijven. En tenslotte vraagt Christus ons om goed te zijn voor de
mensen naast ons.
Dicht bij God blijven
Christus spreekt veel over vertrouwen op God maar vooral heeft Hij dat
vertrouwen ook voorgeleefd. In deze Veertigdagentijd begeleiden wij Jezus naar
Jeruzalem. Zijn onderwijs en genezend handelen roepen enthousiasme op maar ook
verzet. Het net van de vijand sluit zich steeds meer rondom Hem. Uiteindelijk
zal Hij in Jeruzalem worden gearresteerd, gemarteld en gedood. Jezus, zo leert
ons het Nieuwe Testament, heeft angst gekend. Grote angst zelfs voor datgene
wat op Hem afkwam. Maar uiteindelijk kon Hij zijn leven wegschenken in het
vertrouwen dat zijn Vader Hem zou opvangen. Christus leert ons om in deze
bijzondere en, voor niet weinig mensen ook, angstige tijd onze toevlucht bij
God te zoeken.
Gelukkig de mens die zich geborgen weet bij de Bron van ons bestaan.
De kracht van het gebed
Het geheim van het leven van Jezus vormde de biddende omgang met God die Hij
zijn Vader noemt. Jezus bidt in de vrije natuur; in een synagoge of, bij
gelegenheid van de feestdagen van Israël, in de grote Tempel van Jeruzalem.
Biddend leeft Jezus voor God en is Hij verbonden met mensen. Er zijn zoveel
intenties waarvoor wij kunnen bidden. Natuurlijk allereerst voor de zieken die
door het coronavirus zijn getroffen. Maar ook voor hun familieleden en vrienden
die zich vaak onmachtig voelen. Wij kunnen bidden voor de artsen en
verpleegkundigen die vol toewijding voor de patiënten zorgen. Graag noem ik de
leden van het openbaar bestuur die ons gebed kunnen gebruiken. Ik denk aan onze
premier en de andere ministers die vele overuren maken om de crisis in te
dammen. Ik heb de afgelopen week burgemeester Mikkers van ’s-Hertogenbosch een
hart onder riem gestoken. Samen met zijn collega’s van Eindhoven en Tilburg
speelt hij een belangrijke rol in de bovenmate getroffen provincie Brabant.
Gelukkig de mens die ook in deze dagen, ondanks onzekerheid en angst, tot gebed
kan komen.
Zorgen over eenzaamheid
Ons vertrouwen op God en onze biddende omgang met Hem, kan
ons de kracht geven om voluit verbonden te zijn met onze naasten. Het virus wil
onze naaste tot een tegenstander of zelfs vijand maken. Via een medemens kan
het virus ons immers ziek maken. Tegen die achtergrond wordt ons gevaagd om de
ander te mijden en uit de weg te gaan. Zo mogen bewoners van verpleeghuizen
voorlopig geen bezoek ontvangen. Als deze situatie lang aanhoudt moeten wij
vrezen dat onze mentale gezondheid zal worden aangetast. Eenzame mensen worden
extra eenzaam met alle lichamelijke en psychische klachten die dat kan
oproepen. De meeste mensen hebben immers niet het charisma van kluizenaar
ontvangen.
Gelukkig de mens die, in deze crisistijd, niet in een ziekmakend isolement
terecht komt.
Creatief in naastenliefde
Maar gelukkig hoor ik over allerlei vormen van verbondenheid. Ik dank onze
priesters, diakens. pastoraal werkers en de vele vrijwilligers in de parochies
hartelijk die, via de telefoon of andere sociale media, medeparochianen steunen
en bemoedigen. Herderlijke zorg in optima forma. Wij worden uitgedaagd om
vindingrijk te zijn in onderlinge solidariteit. Tal van mogelijkheden dienen
zich aan. Nu wij worden gemaand tot voorzichtigheid in sociale contacten, kan
de moderne techniek een uitkomst zijn. Een telefoongesprek met iemand die
dreigt te vereenzamen, kan wonderen doen. Datzelfde geldt voor het sturen van
een leuke kindertekening of een opbeurende mail. Ikzelf kreeg meerdere mails
met bemoedigende teksten. Dat doet mij goed. Ik hoor van buurtbewoners die boodschappen
doen voor mensen die liever binnen blijven. Ook is het een goed idee om extra
te koken voor mensen die een gezonde maaltijd kunnen gebruiken. Als bisschoppen
hebben wij de gelovigen afgelopen week opgeroepen om het gebed nauw te
verbinden met diaconie. Zo kan voedsel worden ingezameld voor onze
voedselbanken of andere uitgiftepunten. Juist mensen aan de maatschappelijke
onderkant hebben het extra zwaar. Laten wij vooral hen niet vergeten.
Gelukkig de mens die, over eigen grenzen heen, zorg draagt voor de ander.
Tot slot
Broeders en zusters, de tijd is onzeker. En niemand weet hoe lang de ellende
gaat duren. Ik hoop en bid dat u dicht bij God blijft leven en in gebed met Hem
verbonden blijft. Vanuit de biddende omgang met de Heer ontvangen wij ook de
energie om beschikbaar te zijn voor onze naasten. Laten wij met Maria, de
moeder van de Heer, doen wat Christus van ons vraagt.
Tegen die achtergrond wens ik u voor de komende tijd veel creativiteit in
naastenliefde.