Parochie H. Lambertus Helmond: Uitvaarten in onze parochie

Via deze pagina willen wij nabestaanden en uitvaartondernemers informeren over wat onze uitgangspunten zijn rond uitvaarten.

De uitvaart in de Lambertusparochie: hoe doen we dat?

“In de liturgie van de uitvaart van haar kinderen viert de Kerk vol vertrouwen Christus’ Paasmysterie, opdat zij die door het doopsel aan de gestorven en verrezen Christus gelijkvormig zijn geworden, met Hem door de dood overgaan tot het leven.”

(Rituale voor de uitvaartliturgie, inleiding, nr.1)

De gelovige gemeenschap van de Lambertusparochie houdt, samen met de vrijwilligers die de uitvaarten mogelijk maken, aan dit geloof in de verrezen Heer vast. Alle gebeden, gezangen en rituelen drukken dat uit: met Jezus “eeuwige rust, licht, en op weg naar het Paradijs”.

Twee mogelijkheden

Wij bieden als parochie binnen de mogelijkheden die de Kerk ons biedt, twee vormen aan om een kerkelijke uitvaart te vieren:

Uitvaart met eucharistie en communie.
Uitvaart in een dienst van woord en gebed (zonder communie).

De keuze voor een van beide mogelijkheden is niet afhankelijk van wat de overledene bij leven zou hebben gewild, maar hoe de nabestaanden er nu in staan. Ook als de overledene elke zondag in de kerk kwam, kan een familie eerlijk kiezen voor wat bij hen zelf past.

Wij vieren de eucharistie als de nabestaanden daar zelf echt in geloven. Het is bij de eucharistie belangrijk dat aanwezigen in meerderheid actief mee-bidden en echt deelnemen aan het geloof van de Kerk. Net zoals we op zondag vieren. De priester viert de eucharistie altijd samen met de aanwezigen. Het is niet zijn eigen ritueel, met de aanwezigen als (passieve) toeschouwers. Wie aan de eucharistie op zondag deelneemt, weet dat. We vieren dus geen eucharistie als in feite alleen de overledene daar wat in zag, of als gewoonte van vroeger uit. Eucharistie vieren is een bewuste keuze, en ter communie gaan is een uitdrukking van een band met Jezus, Zijn Lichaam Die we ontvangen.

Ook een dienst van woord en gebed is een viering van de verrijzenis van Christus. Er wordt gelezen uit Gods Woord (de Bijbel) en we bidden vol hoop op het eeuwig leven voor de overledene. Er is in een gebedsdienst meer ruimte voor persoonlijke inbreng van de familie. Ook als er geen communie wordt uitgereikt, is het meer dan een herdenkingsdienst, het is ook uitdrukking van het christelijk geloof.

Lengte van een uitvaart

Een uitvaart in onze parochie duurt maximaal een uur. Dan behouden we de juiste balans tussen de delen van de viering en is het voor iedere aanwezige te doen. De ervaring leert dat lange uitvaarten uitputtend zijn voor de aanwezigen. Zeker als er veel persoonlijke herinneringen worden gedeeld kan dat emotioneel aangrijpend zijn. Ook in aula’s en crematoria zijn diensten over het algemeen gebonden aan een bepaalde tijd.

Wat maakt de uitvaart persoonlijker?

Bij een uitvaart met eucharistie volgen we het ritueel wat de Kerk ons aanreikt. Dat bedenken we niet zelf, dat wordt ons gegeven.

In het openingswoord begroet de priester of diaken de aanwezigen en geeft uiting aan alle mogelijke gevoelens waarmee we de overledene naar de kerk hebben begeleid.

Nabestaanden kunnen de kaarsen rond de overledene ontsteken en iets plaatsen op de kist.
Ze kunnen het gedachteniskruisje ophangen in de kapel van de overledenen.
Altijd wordt de Bijbelse boodschap van troost en hoop verkondigd en bezongen. Wij bieden de mogelijkheid om bepaalde lezingen en gebeden zelf uit te kiezen en/of voor te lezen.
De priester of diaken zal in de overweging na het evangelie elementen uit het leven van de overledene belichten in het licht van de hoop op het eeuwig leven.
Aan het begin van de viering kan er een kort gedicht, en aan het einde een persoonlijk in memoriam worden gesproken.
In de gebeden wordt de naam van de overledene telkens genoemd: we bidden immers voor zijn/haar zielenrust.

Wat willen we niet?

Lange eigen toespraken. Een persoonlijk in memoriam door een familielid bestaat uit maximaal 500 woorden.
De priester of diaken ziet de tekst tevoren in en beoordeelt die. De sfeer van een eucharistieviering is bijvoorbeeld niet het moment voor lachen of anekdotes.
Wij bieden geen ruimte voor meerdere toespraken achter elkaar.
Als de naaste familie geen in memoriam uitspreekt, kan iemand namens verenigingen of andere betrokkenen eventueel iets zeggen, maar anders niet.
Het is ongepast om alle verdiensten van een overledene op te sommen. Voor God is iedere mens speciaal maar in de dood ook gelijk, er is geen rang of stand. Dus we houden geen heiligverklaringen of ‘persoonsverheerlijking’ bij een uitvaart.

Kortom: een enkele toespraak of gedicht is mogelijk. Met eenvoud en vooral ‘gewoon doen’ zoals dat bij Helmonders past.

Bij een viering van woord en gebed zijn er binnen de tijd van een uur iets meer mogelijkheden, ook voor toespraken door anderen dan de naaste familie, waarbij wel de bovenstaande kaders gelden. Elke toespraak afzonderlijk is maximaal 500 woorden, en er is voldoende afwisseling en balans tussen muziek, gebed, bijbelwoorden en herinneringen.

Muziek is gewoonlijk levende muziek met een koor, orgelspel of solist(e). Muziek via een cd is bij een gebedsdienst mogelijk of wenselijk, in afwijking van het beleid van het bisdom ’s-Hertogenbosch. Bij een eucharistieviering is dat niet mogelijk.

De keuze van de muziek moet passen bij het geloof en de waardigheid van het kerkgebouw. Popmuziek is geen optie, ook niet als een zanger(es) dat live doet.

Wij houden vast aan waar we voor staan

Uitgangspunt is, dat een kerkelijke uitvaart een samenhangende viering rond de verrezen Christus is; geen afwisseling van religieuze en profane elementen die afbreuk doen aan waar we voor staan.

Het bovenstaande is voortgekomen uit ervaringen rond uitvaarten in onze parochie en met pastoraal team en vrijwilligers vastgesteld. Wij zijn een missionaire parochie waarbij Christus centraal staat, en alles leidt naar Hem toe.

Wij houden aan deze gelovige uitgangspunten vast omdat dit ons aan het hart gaat, en geloven dat we mensen alleen overtuigen als we er consequent aan vasthouden. Het is geen regelgeving over wat niet mag, maar over de rijkdom waar we voor staan. Wij jagen niemand weg, maar nodigen juist uit om echt voor Christus en ons geloof te kiezen.

Wij verwachten van iedereen – ook van nabestaanden die verder van de Kerk afstaan – dat we ons hier aan houden. Het is daarom niet gepast om over deze uitgangspunten ‘te onderhandelen’ met de dienstdoende priester of diaken. Nabestaanden zijn bij ons te gast, en iedereen gedraagt zich volgens de huisregels van de ‘gastheer’, de parochie H. Lambertus. Voor wie een ander menu wenst, kunnen wij verwijzen naar de mogelijkheden die uitvaartondernemingen bieden op andere locaties, waar veel kan met eigen professionele rouwbegeleiding. Wie kiest voor een kerkelijke uitvaart, kiest voor wat de Kerk u mag bieden: het leven vieren rond de levende God.

Wij rekenen op ieders begrip en respect.